CHAWHCHAWRAWI

THU UAR

Thu uar thiam takte hi thusawi thiam an ni deuh nge nge a, ka kalna apiangah hian  chung mite bula awm chu nuam ka ti viau zel a, an sawi dan tlem ka hriatte ka’n sawi teh ang.

W.Phailenga Pu Darbuaiate pafa hi thu uar thiam pawl tak an ni awm e a, a fapa Upa Rawna phei chu ka hmuh veleh ka chibai nghe nghe. An pafa hian sahnu an chhui a, an sahnu kha a la thar ngang ni tur a ni, a pa chuan “en teh Rawnte, a phawi chauh chauh a ni” a ti leh thin a, a thar awm hi ka tia lawm.

Pu Rawnate In bulah hian ni lengin JCB-in hna a thawk a ni awm a, a bengchheng si a, tlai lama a ning ta lutuk chuan a fanu Ziakmawii hnenah, “Ziakmawi, va chhuak la va eih vak mai teh, min lo koh mial takin” a ti ni awm a. In saknaah tuboh a thlauh a ni awm a, a fanu hnenah chuan “Ziakmawi, tla thla ve nghal tawp rawh” zu han ti a.

Kan khuaah kan awm laiin pa thu uar tak Pu Vana hi a awm a, a sawi ka la hriat reng chu Krismas lawmna ruaia sathau a ei hnem zia a sawinaah, “a tuk thum tukah pawh ka chil hi meiah ka’n chhak a, a la alh phat phat e” a ti a, kan awih lo na a ngaihnawm kan ti. Amah vek hian ti hian ka hnenah a sawi a, “Pu Muana, AO pem tur khan Oxford Dictionary hi min pe a, lo inzir la i thiam vek mai ang min ti a; ka zir ka zir a, ka hriat loh laiin ka lo thiam chhuak ta vek mai a, tunah hi chuan saptawnga sawi theih loh ka neih ka hre lo, mahse ‘Liangah sazu a tlan zai zai’ tih hi ka sawi thiam chiah lo” a’n ti mai chuh…ka nui nasa teh ee.

Amah hi Supply Dept.ah hian IV Grade a ni a, Storekeeper nena an len dun tuma a sawi pakhat ka la hriat reng chu, “saptawng hi man laklawh chuan sawi sual pawh tum ila a dikin kan sawi zel, tun thleng hian Pu Huma pawh hian saptawng har deuhah chuan” a ti a, a va hawi phei a, tapchhak lama thu Pu Huma kha a rawn hawi ve bawk si a, a rawn kun hniam a, zawi sup hian “min rawn zauh zauh” a ti a, ka lawm lehpek khawp mai. A chanchin hi sawi tur ka ngah a, ka sawi seng lo.

Kolasib Hmarveng upa, Upa hmangaiha(L) kha zoram pum huapa titi thiam a ni a, a titi hi an kham ngai lo. A makpa Pu Khenglawta DGP(Rtd) khan a titi cassette 3 a nei a, ka dil ve a min pek a tum reng a, kan la inpe lo chu a nia. Chung zingah chuan Billy Graham-a a chibai teuh zia a sawina kha Cassette khat daih lai a ni. Rambuai laiin sipaiin an man a, a sawi danin “an lian si a, pate akara ka’n tang duh lo lehnghal chu min hneh e” a Jail tan laia paratha dawn pan zia a sawinaah “hmai zawnah ka’n dah a, a phena mi kal kha ka va hre hrang thei e” a tia lawm.

Amah hi a ni a, Isua tuar nat zia sawi nana krawsa khenbeh lai lem Bible kara zep kha; a fapa khan vai nu ruak keng kung lemin a lo thlak a, pulpit atang a tuar natzia sawi pahin a lek chhuak a, mipui chu an nui ta vek a. A fapa khan a kawrchung a lo dahkham a, ngawi rengin a zu la a, chaw ei dawn chhung inkhawmah a fapa chu hau ta lo chuan a kawrchung zawk kha dawhkanah dahin a hau ta a nih kha.. ‘Mipa inseam pawizia a sawi e’ an ti a, ama sawi ngei a ni em tih a makpa Pu Khenglawta khan a zawt ngam chiah lo va kan hre thei lo va “kan nupa hian  kan han en thin a (a serh ni ngei tur a ni) kan tap tlawk tlawk mai a ni” a ti e, an ti a; mipa insiam kha a thlawp thei ngang lo a ni.

Kolasibah vek hian thu uar tak hi a awm a, a hming ka hre mai tawh lo; a fanghma thar hnip zia a sawinaah “ka keih thelh emaw ka tia” a ti a, a hnip hle ni tur a ni. Khawlum zia a sawinaah pawh “thli hi thaw eih a awm lo reng reng a, meizial khu pawh hi a tla tap tap mai” ti ve tlat bawk.

‘AW’ HAR KA TI

College kan kal ve lai(ti ve khanglang ila) khan chawlh hmangin ka haw a, kan khuaah chuan Agri.Dept. hian Badam chi an sem a; hun hmalama an sem pawh kha ching ta lo khan an lo ei zo deuh fur ni tur a ni. Ka nuin va la ve turin min tir a, ka va thlen chuan pitar leh putarho deuh hlirin an lo la a. Kan khaw Gramsevak, Pa Sanga khan “ei tawh loh tur a ni a, in ei chuan tur a tel a in thi mai tur a nia, pum pawh a na thei hei en rawh u tur tih a inziah hi” a ti a, a bawm hmalama “Best Quality, Prosperity” tih inziak chu a kawk ta a. Tarho chuan an awih hle mai a, Pa Sanga chu a hawi kual vel a, min rawn hmu ta a nui deuh thu chung hian “ni lo’m ni, Ropui” a rawn ti a, “ni lo” tih kha a chi tawh si lo va, pawm lo tak chung chuan “aw, ni e” ka ti ta a.

Ka pa’n hlawhfa a chhawr chuan U Thanga lo hi a chhawr khat khawp a, pa ang maia kan neih a ni hial nghe nghe a, hna kan neih apiang hi min thawhpui mai thin. U Thanga chuan zu a in thin a, a rui thei khawp mai, zan khat chu Burma thingzai ho nen hian an lo thu thap mai a. A tuk kha Good Friday a ni a, U Thanga chuan intihre fe mai hian, “naktuk Good Friday maw, Good Friday tih chu naktuka lo thleng tur sawina a ni a, Goods Friday tih chuan Good Friday kal tawh zawng zawng sawina a ni bawk” a lo ti vei ngial a. Ka awm ve reng reng tih a hre lo va, min rawn hmu a, “a dik tiraw” a rawn ti a; thingzaiho kiangah thil hre ber thawkin a lo thaw tawh a, an ngaisang em em tawh bawk a, ‘a dik lo’ ka va tihsak chuan an ngainep hle dawnin ka hria a, “aw, i tih chuan a dik ang” ka ti ta ringawt a, a reputation ka venpui veah ka ngai na a, a har chu ka ti deuh.

A thui lutuk palh ang e.