PATHIAN

Awm ngeia kan beisei, kan rin leh kan hriat - Laber, chatuana awm chhe thei lo hmuh theih loh engkim bul leh tawp, kuta sak in-a khawsa ngai lo Pathian hi keia sawifiah leh hriat fiah phak a ni lo. Theology lamah a tawp han zir thlengin emaw Bible hi a bu pumin vawng chhuak vek pawh ni ila, kan Pathian hi a then pawh kan hre zo chuang dawn lo, he luikam atang hian. Mihringtea a inpuan duh chin bak hi tumah han hriat belh thei kan awm lo va, kan chan leh kan dawnte atang Amah kan hriat dan kan hril vel thin a ni. Israel fate khan ‘YahWeh’ tiin a hming an ziak thin a mahse an sawina tawngkamah erawh chuan ‘Adonai’ tih an hmang thung. ‘YahWeh’ hming hi an hmang ngam ngai lo, Mizo Bible tawngkamah mawi takin an dah a, ‘Awma’ tiin.  Mosia’n thlalera Pathian hnena thu a zawh khan, ‘tunge tirtu che, ti se engtin nge ka chhan ang’ a ti a, a awmzia chu ‘tunge I nih’ tia hawihhawm taka a zawhna a ni. Pathian chuan, “YahWeh asher YahWeh’ tiin a chhang a- a english chuan ‘I am who(that) I am’ tiin an dah a. Mizotawnga lehlinnaah ‘Awma ka ni’ tiin an dah ta a ni.

Lehlin dan sawisel ka tum lo va, sawi zauh lawk ka’n duh chu Pathian chhan dan tak en hian, ‘Keimah’ tihna a ni ber. Phone-ah mi kan biaa naupang te hian ‘tunge i nih’ min rawn ti a, ‘keimah’ tiin ka chhang a, chutah ‘tunge keimah chu’ a rawn ti leh a, tham lo tak hnuaichhiah takin, ‘Keimah chu keimah ka ni mai’ ti ila chuti ang chu a ni ber awm e. ‘Ka sawi bak hi i lo hriat ve tur a awm lo a tul chu ka hrilh che i lo buaina tur a awm lo ve’ tihna tluk hial a ni ang. Chuvang chuan a hming pawh lam ngam lovin ‘Adonai’ an ti ta daih mai a ni.

Mizote erawh hi chuan Pathian hming hi kan lam insum lo hle mai a, kan lam thlazen a mahse kan zah mang der si lo nite hian ka hre thin. Pathian hi zaha tih tur a ni a, kan tih thu hi sawi sek pawh a tul chuang hauh lo thinlung chhungrilah hian awm se la, chu chuan min thunun mai dawn a ni. Thu hriltu thenkhat leh rawngbawltu thenkhat hi chuan pathian hi an bawl lam hretah ka ngai thin a, an lungphurna ang anga Pathian pawh phur ve surh surh turahte hian an dah a, ka awih lo. Min hmu tlang em a, kan future nen lama min hmutu hi kan bawl phak rual a ni lo. Amah tiha Amah pawl tur hian va intihthlarau mi hi a ngai miah lo va, nih ang taka tih deka biak tur a ni,  zah tur a ni a, hlauh ngawih ngawih tur pawh a ni.

Kan zir finna, theology a ni emaw secular a ni emaw, Amah kan Pathian laka kan innghahna leh rinna a sawinghing dawn a nih chuan kawng dik kan zawh a ni ngai lovang. Pathian inpuanna kan hmuh atanga thlirin fing inti taka Amah kalh relh relh ai chuan mawl taka a laka innghah bur a duh zawk tih a lang reng a, pa mawl ve tak pawh ni se Pathiana innghat bur mai zia hi lo hlu tak a ni tih ka hriat chhuah phah fo thin. Khawvel mihringte dawn hi a tawi fo thin a, thil ropui tak kan hmuhte hian kan Pathian hi kan ngai ropui lo mai thin, mahse kan thil hmuh leh hriat a ropui hle hian kan Pathian lo ropui zia hi kan hmu zawk tur a ni. A laka intlaktlumsiak tum hi thil hlauhawm lutuk a ni a, mi thenkhat chu an insawi thlarau mi viau thin a, Pathian an tih tawk lo nge ka hre lo; nghet taka tiha dik taka tih mai tur tih Sam 15-na hian min hrilh chiang a ni.

Amah kan fak hian ka rilru lam a pawimawh ber a, lam leh lam lohah a innghat lo; Pathian nihna hrang hrangah hian khawikipa awm(Omnipresent) hi kan theihnghilh lo mai ni lovin kan vawng tur a ni a, chu chuan rinawmna min siam ang. Tin, Pathian hian Amah kan tih dan tawka min dah hniam leh san dan tur hi a hre khawp mai. Thenkhat rui bur bur anga kan hriat pawh Pathian tih ru tak an awm, an harh chhuak nge nge Amah zui ve renga lang tih der loho hi  chawimawi turin a chhawpchhuak ngai lo. Kan Pathian hi chungril lama takna duh a ni a, a phawvuaka tal mai mai turin min duh lovang tih pawm tlat tur a ni. Chhiahhlawh angin kan chei tur a ni lo reng reng; kan duh kan sawia min tihsak ruai tur ni se kan chhiahhlawh chei thuai dawn a. Engvanga min tihsak thin si nge tih hi kan ngaihtuah fo a ngai. Min enkawl a, min ngaihtuah a, thil min pek fona chhan hi min hmangaih vang a ni. Min hmangaih avang hian kan tlangnel sual ang tih kan hlau fo tur pawh a ni reng a.

Amah ril taka hriat tum ai chuan thuk taka a laka innghah a hlu zawk a. A hmangaihna hlimpui viau reng tum hi naupang chhe zia  a ni a, a tana tih ve tur zawn hi Amah kan fakna hlu ber a ni. Tute emaw sawi avang leh so liam naran vang maiah kan nghing tur a ni lo va, Sarivaithun chaw zawng an sawi ang maiin a che hlek apiang kan bawh huam tur pawh a ni lo; kan rin Pathian hi kan ringhlel tur a ni lo reng reng kei ni rinawm lo mah ila. Thilmak ringawt a lak atang kan beisei tur a ni lo Lal Isua min pe kha a mak tawk tawh a ni. Pathian hmaah kan retheihna kan chhuang tur a ni lo va, kan hausakna ka chapopui tur a ni na hek lo; hmai phih fai nan a hming kan lam tur a ni lo va, chham tur hriat loh hnawh khah nan kan ko sek tur pawh a ni lo; fiamthu thawhnan a hming kan hmang tur a ni lo va, an thawh pawhin kan tuipui tur a ni hek lo; kan fak peih lo a nih pawhin kan sawisel tur a ni lo va, kan fak hian lawmman kan beisei kher tur pawh a ni hek lo; intihthlarau mi avangin kan mittui kan titla kher tur a ni lo va, thinlung lungchhia hi a lawm tih kan hai tur a ni hek lo; Chhia leh tha hriatna thiang taka kan rin tawh chuan a kalpui pawh tawrh kan huam tur a ni.

Inpekna(commitment/conviction) tel lova Pathian rin chu tlang sanga Luang kung ding ang mai a ni a, a thli beng lam lamah an thle mai thin. Kan Pathian duh zawng hre turin a thu kan chhiar fo tur a ni a, a kheuhbeuh zawnga chhiar erawh chuan Amah nen min then hrang thei a, hriatna chapopui(show off) turin Pathian Thu Thianghlim kan hmang tur a ni lo.

Pathian hi tunge tih lam bengkhawn viau aiin enge Pathian min tihsakte ngaihtuah a, a tana tih ve tur kan neih, pek ve tur kan neihte kan bengkhawn hian kan tan malsawmna a ni fo. Kan hmuh ngai loh a nih avangin a hming kan zah hian Amah pawh kan zah a ni nghal. Kan Pathian danglam ngai lo Thuthlung Hluia Pathian kha pate khawlohna avanga fate fa lehte thleng pawha hrem thin a ni a; thuthlung tharah kan theh apiang kan seng tur kan hmu bawk, Pathian zia hriain i tih ang u.